MORPURGO, Vito

MORPURGO, Vito, slavist i prevoditelj (Split, 1913 – Bari, Italija, 2001). Sin Elije i Fanny rođ. Luzzi Finzi iz Milana. U Splitu je završio četiri razreda osmoljetke kod redovnica iz Brescie, a više je razrede pohađao u školi Nacionalnoga saveza. Talijanski licej završio je u Zadru, a potom je otišao na studij povijesti i filozofije na Sveučilište u Bologni te u Padovi, gdje je diplomirao. Za II. svj. rata priključio se partizanima (Partito d’Azione). Dugo se skrivao u Ferrari, no uhićen je i priveden u zatvor u Milanu, gdje je izdržavao kaznu sve do oslobođenja Italije. Nakon rata oženio se Annom Panaro iz Barija, s kojom je imao kćeri Annu, slavisticu na Sveučilištu u Arezzu, i Marinu (? – ?, 1998). Niz godina predavao je povijest i filozofiju na tal. gimnazijama, a bio je i jedan od prvih ugovornih profesora na Katedri za hrvatskosrpski jezik i književnost pri Facoltà di Lingue e Letterature Straniere Sveučilišta u Bariju. God. 1963–78. obnašao je dužnost prvoga razmjenskoga, a potom ugovornoga lektora za tal. jezik pri Odsjeku za talijanski jezik i književnost Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. Bio je i privremeni direktor talijanskoga Centra za kulturu u Zagrebu (1978). Zadužio je tal. slavistiku mnogobrojnim interpretacijama naše narodne lirske baštine, a svojim studijama o Fortisu, Lovriću i Bajamontiju i znanost o komparativnom proučavanju hrvatske i talijanske književnosti. Znanstveno se usredotočio na istraživanje književne povijesti Dalmacije objavljujući radove u Studia Romanica et Anglica Zagrabiensia. Preveo je, za isti časopis, studiju Josipa Torbarine Petrarca nella Ragusa Rinascimentale. Autor je prijevoda knjige Predraga Vranickoga Determinismo storico e libertà dell’uomo. Pretežito se bavio usmenom predajom narodâ s prostora bivše Jugoslavije objavivši u Italiji zapažene studije o manje poznatim aspektima muslimanske, srpske i hrv. narodne poezije. Autor je i dviju neobjavljenih priča Sogno te In memoria di Vera Alberti e dei suoi Maggiori. Pokopan je na Židovskom groblju u Rimu.

DJELA: I fratelli Ibro e Pašo Morić nell’intuizione popolare della ballata bosniaca. Bari s. a. – Il dramma umano nei canti popolari musulmani femminili della Bosnia e dell’Erzegovina. Bari 1954. – Pregiudizio, magia e superstizione nella lirica popolare musulmana della Bosnia e dell’Erzegovina. Bari 1961. – Problemi attuali dei folkloristi jugoslavi. Roma 1963. – La celebre poesia Smrt majke Jugovića et altre due canzoni popolari serbo-croate. Firenze 1965. – L’estetica crociana di Albert Haler nella critica serbocroata. Padova 1967. – L’originale cultura morlacca nell’interpretazione di Alberto Fortis e di Giovani. Zagreb 1973.

LIT.: M. Bošković-Stulli: Pregiudizio, magia e superstizione nella lirica popolare musulmana della Bosnia e dell’Erzegovina. Slovenski etnograf, 14(1961). – M. Lanzillotti: I Morpurgo di Spalato. Palestina nelle fotografie di Luciano Morpurgo. Rim 2001. – S. Glavaš: Tragom židovske djevojke iz Dalmacije u Panzinijevu pseudoromanu Viaggio con la giovane Ebrea. U: Hrvatsko-talijanski književni odnosi, 7. Zagreb 2002. – Ista: In memoriam Vito Morpurgo. Studia Romanica et Anglica Zagrabiensia, 47/48(2002–2003).